ถึงเวลานี้ คิดว่าแอปพลิเคชัน TikTok คงเป็นที่คุ้นเคยของเกือบทุกคนไปแล้ว สำหรับการผลิต และแชร์ วิดีโอสั้น กำลังเป็นที่นิยมในประเทศไทย โดยเฉพาะกลุ่มผู้ที่ชื่นชอบความบันเทิง สนุกสนานวัยรุ่น อาจกล่าวได้ว่าเป็นการเข้ามาได้อย่างถูกที่ ถูกเวลา เพราะการเข้ามาในช่วงปีที่สถานการณ์การแพร่ระบาดของ COVID -19 ทำให้คนส่วนใหญ่ต้องหากิจกรรมทำแก้เบื่อ คลายเหงา ระหว่างที่อยู่กับบ้าน ทำให้ตัวเลขผู้ใช้งานแอปพลิเคชันนี้ ได้ยอดดาวน์โหลดมากที่สุดในโลกทั้ง iOS (App Store) และ Android (Google PlayStore) สูงที่สุดในรอบปีที่ผ่านมา และก้าวสู่ 1พันล้านคน ในระยะเวลาแค่ข้ามปี ในการเข้าถึงทั่วโลกนี้ แบ่งเป็น 470 ล้านมาจากอินเดีย 175 ล้านจากจีนและ 124 ล้านจากสหรัฐอเมริกาสำหรับประเทศไทยนั้น ก็มีผู้ใช้งาน TikTok มากกว่า 18 ล้าน Users
ข้อมูลที่น่าสนใจของ TikTok
TikTok หรือชื่อที่ใช้ในประเทศจีนว่า Douyin ปัจจุบัน Bytedance บริษัทที่เป็นเจ้าของ TikTok มีมูลค่าถึง 140 พันล้านดอลลาร์ นับเป็นบริษัทสตาร์ทอัพที่มีมูลค่ามากที่สุดในโลก และมีมูลค่ามากกว่า Twitter และ Coca Cola จากรายงานของ TikTok พบว่าได้ให้บริการใน 154 ประเทศทั่วโลก 40% ของผู้ใช้งาน อยู่นอกประเทศจีน 25% จากประเทศอินเดีย ซึ่งถือว่าเป็นฐานผู้ใช้ขนาดใหญ่เป็นพิเศษ โดยคิดจากการดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน ซึ่งในสหรัฐอเมริกา มากกว่า 80 ล้านคนต่อเดือน สัดส่วนผู้ใช้งานส่วนใหญ่เป็นเพศหญิงมากกว่าเพศชายในอัตราส่วน 60 :40
รูปแบบเฉพาะตัวของ TikTok
สิ่งที่เป็นความโดดเด่นของ TikTok ก็คือการเป็นภาพเคลื่อนไหว หรือวิดีโอของมือสมัครเล่น มากกว่ามืออาชีพที่ทำให้ใครๆ ก็สามารถผลิตขึ้นได้ และทำให้ดูสดใหม่ ใกล้ชิดความรู้สึกที่เข้าถึงผู้ชมได้อย่างทันที ผู้ใช้แพลตฟอร์ม ได้ผลิตและแชร์วิดีโอเพื่อแสดงตัวตน ความคิด และแบ่งปันชีวิตของตัวเองในรูปแบบเฉพาะตัวผ่านเนื้อหาสั้นๆ ส่วนใหญ่เป็น เพลง ตลก การเก็บบรรยากาศสังคมรอบตัว การสนทนา หรือเนื้อหาที่เกี่ยวข้องกับการใช้ชีวิต Life Style ที่หลากหลาย ไม่เหมือนใคร
ภายใต้การแสดงเนื้อหาวิดีโอที่มีความยาว 15 วินาทีเป็นหลัก แม้ว่าจะมีตัวเลือกในการแชร์ที่มีความยาวไม่เกินหนึ่งนาที แต่ไม่มีวิดีโอรูปแบบอื่นอีก และไม่มีตัวเลือกการแชร์รูปภาพหรือข้อความ ข้อจำกัดเหล่านี้ ซึ่งไม่ใช่เรื่องง่ายเลยกับผู้ใช้ในระยะแรก แต่ยิ่งกลับเป็นการท้าทายต่อผู้นำเสนอ เพราะหลายคนได้แจ้งเกิดภายในระยะเวลาที่รวดเร็ว แม้จะไม่ใช่คนดัง หรือบุคคลที่มีชื่อเสียงมาก่อน ก็สามารถเป็น Influencer หน้าใหม่ที่มียอดผู้ติดตามหลักแสน หลักล้านได้ หากสามารถนำเสนอเรื่องราว หรือ Content ที่โดนใจ
การสร้าง Content ให้โดนใจใน TikTok
- ตามกระแสความสนใจของสังคมแบบเกาะติด
- สร้างการมีส่วนร่วมหรือสร้างอารมณ์ร่วมกับผู้ชมได้
- มีความเป็นธรรมชาติ ไม่ประดิษฐ์มากไปจนขาดความจริงใจ
- อารมณ์และภาษาที่ใช้แบบธรรมดา หรือแปลกสะดุดตาสะดุดหูไปเลย
- การมีตัวตนที่ชัดเจน ต่อเนื่อง จะได้รับการติดตาม
- คลิปตลก สนุกสนานเป็นไวรัลหรือได้รับความนิยมสูงสุด
- ความน่ารักของเด็ก สัตว์เลี้ยง เรื่องใกล้ตัว จะเข้าถึงกลุ่มได้อย่างกว้างขวาง
- ถ้าเป็นเคล็ดลับ การเฉลยสิ่งที่ไม่รู้มาก่อน หรือเรื่องที่เอาไปทำได้ มักถูกส่งต่อ
- ของกิน ของอร่อยที่หายาก มักได้รับความสนใจ
- เรื่องล่อแหลมทุกกรณี มีความเสี่ยง ควรหลีกเลี่ยง
- อย่าไปเสียเวลาหรือทะเลาะ กับ Comment หรือจัดการได้ในแบบ Win Win
- รับมือกับดรามาจากสังคมได้ ทั้งในด้านบวกและด้านลบ
จาก Content สู่การเป็นช่องทางการขาย TikTok Shop
TikTok Shop นับเป็นระบบขายสินค้าออนไลน์บน TikTok ที่ถูกพัฒนามาผู้สนใจค้าขายผ่านระบบออนไลน์ ด้วยการทำคลิปวิดีโอขายของบน TikTok ที่สามารถจัดการทุกอย่างได้อย่างครบเครื่อง ไว้ในที่เดียว ตั้งแต่ การนำเสนอขาย ระบบการจัดการสินค้า การจัดส่ง ระบบชำระเงิน ที่ลูกค้าสามารถช้อปปิ้งสินค้าที่ตะกร้าช้อปปิ้งที่หน้าโปรไฟล์ร้านค้า ได้ทันทีโดยไม่ต้องสลับไปสั่งซื้อหรือทำรายการผ่าน แพลตฟอร์มอื่นอีก
เมื่อลองศึกษาถึง ข้อได้เปรียบของการขายของบน TikTok ที่หลายคนอาจยังไม่เคยรู้มาก่อนเพราะแพลตฟอร์มนี้ส่งผลต่อการโปรโมทสินค้าให้เข้าถึงในกลุ่มผู้บริโภคได้ง่ายขึ้น เนื่องมาจากเป็นคลิปวิดิโอ จึงทำให้ผู้ชมรู้สึกเพลิดเพลิน สร้างการรับรู้ ความน่าสนใจ กระตุ้นการบริโภคภายในช่วงระยะเวลาสั้นๆ โดยเฉพาะการแนะนำสินค้า การทดลองใช้ การรีวิวให้เห็นผลลัพธ์ของสินค้าทั้งก่อนใช้ และหลังใช้ และ การสื่อสารสองทาง (Two – Way Communication) นั้นคือ การที่ผู้ขายและ ผู้ซื้อสามารถติดต่อ และแลกเปลี่ยนความคิดเห็นระหว่างกันและกันได้ทันที
นอกจากนี้ ทางด้านเทคนิคของตัวคลิปวิดีโอยังสามารถตกแต่ง เพิ่มลูกเล่นได้อีกมาก ผู้ที่เคยใช้งานจะสามารถทำได้เองไม่ยาก เช่น การใส่เสียงดนตรีเสียงพากย์ ใส่เอฟเฟกต์ประกอบให้ดูน่าสนใจ การตัดต่อหลากหลายสไตล์ สร้างความแปลกใหม่ให้กับสินค้า ที่ทำให้ผู้ชมจดจำง่ายขึ้นกว่าเดิม การลงคลิปบน TikTok ยังสามารถแชร์ไปตามแพลตฟอร์มอื่น ๆ ได้อย่างง่ายดาย เช่น Facebook Line Twitter หรือ Instagram ทำให้เกิดการพบเห็นคลิปวิดีโอ สินค้า ของกลุ่มเป้าหมายที่เข้าถึงได้มากขึ้น ในขณะที่ Account สามารถเพิ่มการจดจำ จำแนก คัดกลุ่มผู้พบเห็น ให้คลิกเข้าไปดูคลิปอื่นๆ เพิ่มเติม เป็นการกระตุ้นยอดขายให้มีประสิทธิภาพมากขึ้น และการสมัครสำหรับผู้สนใจ TikTok Shop ที่สามารถทำได้ง่าย
สำหรับ พ่อค้า แม่ค้าออนไลน์ที่ต้องการสมัคร TikTok Shop จะต้องมีไอดี TikTok ก่อน โดยข้อกำหนดในการเปิดร้านบน TikTok Shop ในไทยนั้น ผู้ขายใน TikTok Shop ต้องมีอายุ 20 ปีขึ้นไป เป็นคนไทย และจดทะเบียนในประเทศไทย มีการลงทะเบียนให้ข้อมูลรายละเอียดที่ถูกต้อง เป็นข้อมูลจริงที่สามารถตรวจสอบได้ ข้อมูลรายละเอียดการเปิดร้านบน TikTok Shop จะไม่สามารถเปลี่ยนแปลงแก้ไขได้ ในส่วนของร้านนั้นห้ามตั้งชื่อร้านที่มีคำว่า TikTok และการตั้งชื่อร้านจะต้องสอดคล้องกับสินค้าที่ขาย
เทคนิคการทำธุรกิจบน TikTok Shop
- คลิปวิดีโอสั้น ๆ มีความชัดเจน แต่โดนใจกลุ่มเป้าหมาย
- ทันกระแส ทันสมัย ทันเหตุการณ์ อยู่ตลอดเวลา
- Hashtag จะเป็นการนำทาง การสร้างการพบเห็น และการเข้าถึงลูกค้าได้เร็วขึ้น
- หมั่นเข้าร่วมแคมเปญของ TikTok Shop เพราะจะได้รับการ Promote บ่อยขึ้น
- การส่งเสริมการขายต้องตรงกับความต้องการของผู้บริโภค ไม่ซับซ้อน และมีแรงดึงดูด
- Update ศูนย์การเรียนรู้ของผู้ค้าออนไลน์ใน TikTok Shop เป็นประจำ
- ติดตามเรื่องกฎ ระเบียบ เงื่อนไข อยู่ตลอดเวลา
- ไม่ทำผิดเงื่อนไข ไม่นำเสนอสินค้าที่ ไม่อนุญาตให้จำหน่ายบนแพลตฟอร์ม
- ลงโฆษณาบน TikTok บ้าง ซึ่งมีอยู่หลายรูปแบบ
- สื่อสารแบรนด์ บุคลิก และตัวตน ที่ชัดเจน
- สร้าง Engagement บน Social และกลุ่มลูกค้าอย่างต่อเนื่อง
- ติดตามความเคลื่อนไหวของตลาด คู่แข่ง ปรับกระบวนการทางธุรกิจได้อย่างรวดเร็ว
นอกจากนี้ การออกแบบ Content ที่ใช้ความคิดสร้างสรรค์ ที่ใช้ในการขายสินค้า ต้องมีความโดดเด่นด้วยการสื่อสารเรื่องราวได้อย่างน่าสนใจ มีการกระตุ้นให้เกิดการขาย ที่เป็นทั้งคลิปนำเสนอสินค้าและแบรนด์เป็นที่รู้จัก เข้าถึงง่าย คลิปแนะนำสินค้า การใช้งาน หรือแม้แต่รีวิว เป็นสิ่งที่จำเป็น ต้องน่าสนใจ สะดุดตา และมีออกมาอย่างต่อเนื่อง
แม้ว่าปัจจุบัน กลุ่มประเทศในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้จะมีแพลตฟอร์ม E-Commerce ที่เป็นแพลตฟอร์มเจ้าตลาด อย่าง Lazada และ Shopee อยู่แล้วก็ตาม การที่ ByteDance ได้เลือกที่จะวางตำแหน่ง TikTok Shop ให้เป็นวิวัฒนาการใหม่ในการช็อปปิ้งออนไลน์ เพราะมูลค่าตลาด E-Commerce ของกลุ่มเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ที่เคยมีผู้ศึกษา พบว่าเป็นตลาดที่ มีศักยภาพสูงด้วยมูลค่ากว่า 1 ล้านล้านดอลลาร์ และมีโอกาสเติบโตสูงขึ้นได้ไปกว่านี้
ด้วยเหตุที่ TikTok โดดเด่นทั้งด้านรูปแบบเฉพาะ ที่ครองใจทั้งการมีฐานข้อมูลลูกค้าอยู่แล้ว การที่มี Content ที่เป็นจุดแข็ง ที่จะช่วยทำให้ลูกค้า มีความมั่นใจต่อแบรนด์และทำให้เกิดการบริโภคมากยิ่งขึ้น แม้ว่าปัจจุบันระบบงานหลังบ้านของ TikTok ยังไม่ราบรื่นนัก เมื่อเทียบกับ แพลตฟอร์มอื่นๆ แต่ก็เชื่อว่าต้องมีการลงทุนเพื่อการพัฒนาให้ดียิ่งขึ้นในเร็ววัน และไม่น่าจะเป็นอุปสรรคแต่อย่างใด จึงนับว่าเป็นสถานการณ์ และกรณีศึกษาที่น่าจับตามองในความเคลื่อนไหวนี้ เป็นอย่างยิ่ง
ผู้ทรงคุณวุฒิด้านการสื่อสาร, ที่ปรึกษายุทธศาสตร์การสื่อสาร องค์กรชั้นนำ และนายกสมาคมประชาสัมพันธ์ไทย drphotjai@gmail. com
